www.rsswns.fora.pl

kg24

EUROPEJSKIE STOWARZYSZENIE KULTUROZNAWCZE

WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU

KULTUROZNAWCZE KOŁO LITERACKIE

Zapraszają na Studencko-Doktorancką Konferencję Naukową,

CHRONOTOP BYCIA

Człowiek wobec fenomenu czasoprzestrzeni,

która odbędzie się 20 maja w Poznaniu

Przestrzeń jako przedmiot namysłu towarzyszyła filozoficznym rozważaniom od samego początku ludzkich dążeń ku zrozumieniu rzeczywistości. Jak wielokrotnie podkreślano, niemal cała europejska metafizyka sytuuje się wobec próby ogarnięcia tego, co jest, w kontekście przestrzennych relacji wszelkiego bytu. To właśnie metaforyka przestrzenności pozwoliła nadać językowi opisu możliwość wyobrażenia sobie świata jako struktury. Jednakże by w pełni oddać charakter otaczającej człowieka realności, niezbędne jest wpisanie bytu w kolejną fundamentalną kategorię, czyli czasu, gdyż to istnienie poszczególne, partykularny byt jest podatny w swym trwaniu na zmienność, co przejawia się i uwidacznia w doświadczeniu jednostkowego życia.

Jeśli więc przyjmiemy tak zaakcentowaną podstawę budowy świata, otworzy to możliwość wpisania człowieka - jako trwałego elementu egzystującego - w siatkę czasoprzestrzennego continuum, a w konsekwencji niejako wymusi stwierdzenie, iż proces poznawczy i jego językowe deskrypcje są zależne od tych podstawowych kategorii metafizycznych, wyznaczających pole możliwych opisów. Nie zawsze oznacza to jednak krępującego ograniczenia, lecz daje możliwość pełniejszego utożsamienia się człowieka z zewnętrzem, gdyż stwarza poczucie współegzystowania, bycia częścią tego samego świata. Świadomość ta wiązać się może z przyjęciem najrozmaitszych postaw podmiotu wobec otaczającego go zewnętrza: od afirmacji, chęci wtopienia się w jedność egzystujących ze sobą rzeczy w ramach wspólnej przestrzeni, do usilnej chęci odcięcia się od tego, co poza . Te dwie postawy są skrajnymi punktami, pomiędzy którymi przebiega proces wykształcania tożsamości, kiedy to doświadcza się uwikłania w grę części i całości, jednostkowości i uniwersalności.

Tak rozumiana egzystencja nie może być ujmowana w kategoriach jedynie linearnych, lecz zmuszeni jesteśmy posłużyć się metaforyką odwołującą się do uczasoprzestrzennienia życia - wiązki pojedynczego, samoświadomego swej odrębności zdarzenia wplątanego w strumień niekończącej się, chronotopicznej opowieści.

Wprowadzając do literaturoznawstwa pojęcie chronotopu, Michaił Bachtin starał się wykazać, iż to nierozerwalność czasu i przestrzeni jest jednym z najważniejszych praw wyznaczających sposoby artystycznego kreowania świata przedstawionego i zamieszczonego w nim obrazu człowieka. Czasoprzestrzeń jest czymś, z jednej strony zewnętrznym wobec sztuki i filozofii (wszechświat w swym fizycznym trwaniu), z drugiej zaś, jak podkreślał Bachtin, to właśnie ludzka świadomość własnego, historycznego życia pozwoliła wytworzyć symboliczne i językowe abstrakty, definiujące egzystencję jako formę czasoprzestrzennego zamieszkiwania. Czy zatem możemy uznać, iż formy ludzkiej aktywności duchowej, jak sztuka, filozofia, religia są zawsze dialogicznie uwikłane w doświadczenie czasoprzestrzennego świata „przedstawiającego" (realnego), co w konsekwencji uwidacznia się w sposobach konstruowania świata „przedstawionego"?

Celem projektu badawczego „Chronotop bycia. Człowiek wobec fenomenu czasoprzestrzeni" jest stworzenie platformy, na której mogliby spotkać się reprezentanci szeroko rozumianej humanistyki w celu ukazania, jak poszczególne nauki, filozoficzne nurty oraz różnorakie dziedziny i prądy sztuki opisują i konceptualizują problematykę czasowego i przestrzennego wymiaru ludzkiej egzystencji.

Proponowane obszary badawcze:

1. Czasoprzestrzeń w filozofii kultury (nurty, konceptualizacje, ujęcia teoretyczne);

2. Fenomenologia i XX wieczna hermeneutyka oraz ich specyfika w kontekście egzystencjalnego doświadczenia czasoprzestrzeni;

3. Czasoprzestrzeń w sztuce (film, literatura, sztuki plastyczne, teatr, muzyka);

4. Psychologiczny wymiar odczuwania czasu i przestrzeni (percepcja, narracja, tożsamość);

5. Czasoprzestrzeń społeczna (zagadnienie historycznego i terytorialnego trwania, cyrkulacja sensów i idei);

6. Chronotop miasta (ujęcia teoretyczne, artystyczne konkretyzacje);

7. Czasoprzestrzeń w nowych mediach.

Proponowane obszary badawcze nie wyczerpują całej interesującej nas problematyki, są jedynie wskazówkami dla wszystkich zainteresowanych uczestnictwem w konferencji.

Propozycje tematów wraz z krótkim streszczeniem proszę przesyłać na adres [link widoczny dla zalogowanych] Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć. do dnia 28 kwietnia 2011 roku. Długość wystąpienia nie może przekroczyć 20 minut.

W przypadku zbyt dużej ilości zgłoszeń organizatorzy zastrzegają sobie prawo do wyboru referatów.